Γάβρος Καστοριάς

Ο Γάβρος είναι ένα από τα εγκαταλειμμένα χωριά της Καστοριάς. Βρίσκεται στην Κορέστεια και εγκαταλήφθησαν με το τέλος του εμφύλιου πολέμου, καθώς οι περισσότεροι κάτοικοι μετανάστευσαν κυρίως στην Αυστραλία και τον Καναδά. 

Οι λίγοι κάτοικοι που έμειναν εξαναγκάσθηκαν την περίοδο μεταξύ 1960 και 1970 να τα αφήσουν και να μετοικήσουν στο νεοΐδρυθέν χωριό Κορέστεια. Τα χωριά αυτά αποτελούν αγαπημένο μέρος του σκηνοθέτη Παντελή Βούλγαρη, όπου και έχει γυρίσει πολλές ταινίες

Πρόκειται για μια χαρακτηριστική περίπτωση χωριού που ερημώθηκε και οι κάτοικοί του “εξελληνίστηκαν” αφού το χωριό (Γκάμπρες / Gabreš / Габреш) εξελληνίστηκε σε Γαβρέσι και στη συνέχεια σε Γάβρος και αποτελούσε χωριό Σλαβομακεδόνων (φύλο που κατοικούσε στην Μακεδονία από το Βυζάντιο και ξεριζώθηκαν συστηματικά από τους Βούλγαρους , τους Γερμανούς και το αστικό εμφυλιακό κράτος). Το χωριό ερήμωσε το 1948 -1949.

Το σύνολο των κατοίκων του είχαν ως μητρική γλώσσα την σλαβική. Ηταν επίσης χριστιανοί ορθόδοξοι. Το 1902 κατοικούνταν από 62 Εξαρχικές (Βουλγαρική Εξαρχία: αυτόνομη Ορθόδοξη Εκκλησία) και 28 πατριαρχικές οικογένειες (Ελληνορθόδοξο Πατριαρχείο), οι οποίες μετά την εξέγερση του ΄Ίλιντεν, στην οποία συμμετείχαν, δήλωσαν προσχώρηση στην Εξαρχία το 1903. Στο χωριό μπήκαν τα σώματα του Παύλου Μελά και του Γιώργου Τσόντου-Βάρδα. Μετανάστες από το Γκάμπρες που μετανάστευσαν στις ΗΠΑ δήλωσαν στις εκεί αρχές, άλλοι πως είναι εθνικά Μακεδόνες και άλλοι πως είναι εθνικά Βούλγαροι. Ο πληθυσμός του το 1912 ήταν περίπου 650 άτομα.

Τα πρώτα χρόνια της ελληνικής διοίκησης μερικές οικογένειες μετανάστευσαν στη Βουλγαρία. Το 1928 ζούσαν στον οικισμό σχεδόν 470 Μακεδόνες. Οι αρχές ασφαλείας θεωρούσαν την πλειοψηφία των κατοίκων ως άτομα ανθελληνικών φρονημάτων.

Κατά την διάρκεια του εμφυλίου, οι κάτοικοί του συντάχθηκαν σε υψηλό ποσοστό με τους αντάρτες, εντάχθηκαν στις αριστερές οργανώσεις και οι περισσότεροι από αυτούς κατέφυγαν τελικά σαν πολιτικοί πρόσφυγες στη Γιουγκοσλαβία και σε χώρες της Ανατολικής Ευρώπης. Οι υπόλοιποι ακολούθησαν την μοίρα του υπόλοιπου ελληνικού στοιχείου της υπαίθρου: εκτοπίσθηκαν σε άθλιες συνθήκες σε πόλεις ως “ανταρτόπληκτοι” για να μην τροφοδοτούν τους αντάρτες.

Μερικά χρόνια μετά την λήξη του Εμφυλίου, μερικά χιλιόμετρα πιο πέρα, από την άλλη μεριά του δρόμου φτιάχτηκε ο νέος οικισμός, όπου μεταφέρθηκαν όλοι οι «ντόπιοι» κάτοικοι του Γάβρου και αναμίχθηκαν με τους μικρασιάτες πρόσφυγες.