Άγιος Νίκων (Πολιάνα) Μεσσηνίας

Ο Άγιος Νίκωνας Μεσσηνίας είναι το τελευταίο χωριό της Δυτικής Μάνης, στο δρόμο Καλαμάτας – Αρεόπολης. Μετονομάστηκε από Πολιάνα σε Άγιο Νίκωνα το 1929, προς τιμή του Οσίου Νίκωνα του Μετανοείτε, ο οποίος έδρασε στην ευρύτερη περιοχή κατά το β’ μισό του 10ου αιώνα και προσηλύτισε τους Μηλιγγούς του Ταϋγέτου ενώ σύμφωνα με την τοπική παράδοση έζησε σε μια σπηλιά ανατολικά του χωριού.

Η αρχική του ονομασία, Πολιάνα, έχει σλάβικες ρίζες και σημαίνει ξέφωτο, επίπεδο μέρος. Η ονομασία αυτή αποδίδεται στη φυσιολογία της περιοχής, λόγος που την έκανε να αποτελέσει βοσκότοπο προτού κατοικηθεί.

Ιστορικά στοιχεία

Ιστορικά,ο οικισμός υφίσταται για περισσότερα από 250 χρόνια και φέρεται να δημιουργήθηκε από κατοίκους προερχόμενους από τα γειτονικά χωριά Λαγκάδα και Κουτήφαρη. Κατά τα προεπαναστατικά χρόνια, το χωριό υπαγόταν στην καπετανία της Πλάτσας. Το 1805, επισκέφτηκε το χωριό κατά τη διάρκεια της περιήγησής του στον ελλαδικό χώρο, ο Άγγλος στρατιωτικός, τοπογράφος και αρχαιολόγος Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ, ο οποίος μάλιστα κάνει μνεία στον οικισμό. Η σημερινή ονομασία ( Άγιος Νίκων ) δόθηκε στις 30 Απριλίου του 1929 και αποδίδεται στον Όσιο Νίκωνα τον Μετανοείτε ο οποίος δραστηριοποιήθηκε στην περιοχή στα τέλη του 10ου αιώνα ως ιεροκήρυκας του Χριστιανισμού και σύμφωνα με την τοπική παράδοση βρίσκεται θαμμένος στην ευρύτερη περιοχή.

Ο Άγιος Νίκων αποτελούσε μέχρι το 1997 ομώνυμη κοινότητα εντός των ορίων της επαρχίας Καλαμών και κατόπιν των μεταρρυθμίσεων του νόμου "Ιωάννης Καποδίστριας" απετέλεσε κοινοτικό διαμέρισμα του Δήμου Λεύκτρου. Μετά τις τελευταίες διαρθρωτικές αλλαγές,υπήχθη στο δήμο Δυτικής Μάνης. Κατά την απογραφή του 2011, ο επίσημος πληθυσμός του χωριού ήταν 79 άτομα.

Γενικά στοιχεία

Γεωγραφικά αποτελεί το τελευταίο χωριό της Μεσσηνίας επί της επαρχιακής οδού Καλαμάτας-Αρεόπολης, ενώ απέχει 64 χιλιόμετρα από την πρώτη. Η περιοχή χαρακτηρίζεται ημιορεινή, ούσα σε υψόμετρο 400 περίπου μέτρων σε δυτική πλαγιά του Ταΰγετου. Η κορυφή πάνω από το χωριό φέρει και αυτή την ονομασία Άγιος Νίκων και βρίσκεται σε υψόμετρο 1214 μ. Από το χωριό υπάρχει άποψη του Μεσσηνιακού Κόλπου, ενώ -με καθαρό τον ορίζοντα- είναι εμφανείς οι ανατολικές περιοχές του πρώτου άκρου της Πελοποννήσου ( Κορώνη κ.α.). Η πρόσβαση στην θάλασσα είναι εφικτή σε περίπου 20 λεπτά με οδικά μέσα ενώ το μοναδικό μέσο μαζικής μεταφοράς που εξυπηρετεί το χωριό είναι το ΚΤΕΛ Μεσσηνίας με 4 δρομολόγια από Καλαμάτα καθημερινά.

Από τον Άγιο Νίκωνα κατάγονται ο πρώην αρχηγός της Ελληνικής Αστυνομίας τη δεκαετία του '80 Νίκων Αρκουδέας, ο υποστράτηγος Μιχαήλ Πετροπουλέας, ο πρώην αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος Κωνσταντίνος Αρκουδέας, ο συγγραφέας Κώστας Αρκουδέας, ο Πάνος Κατσαρέας ( αξιωματικός του Ελληνικού Στρατού και των Ταγμάτων Ασφαλείας καθώς και αρχηγός ένοπλων αντικομμουνιστών κατά τον Εμφύλιο ), ο Σμήναρχος της πολεμικής αεροπορίας και πρώην διοικητής της Στρατιωτικής Σχο­λής Αεροπορίας καθώς και Διοικητής της Στρατιωτικής Αεροπορίας Πέτρος Πετροπουλέας καθώς και ο ηθοποιός Ηλίας Πετροπουλέας.