Γαρδένιτσα Λακωνίας

Η Γαρδενίτσα είναι οικισμός του Νομού Λακωνίας και ανήκει διοικητικά στον Δήμο Ανατολικής Μάνης. Μέχρι το 2010 και την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης ανήκε στο Δήμο Οιτύλου (Δημοτικό διαμέρισμα Κοίτας). Βρίσκεται σε υψόμετρο 120 μέτρα από την θάλασσα. Οι μόνιμοι κάτοικοι είναι 81 (απογραφή 2001). Αποτελείται από δύο γειτονιές την Άνω Γαρδενίτσα και την Κάτω Γαρδενίτσα.

Ολόκληρος ο οικισμός οφείλει το όνομα του στην Καρδιανή Παρθένο (χαϊδευτικά Καρδιανίτσα), κόρη του άρχοντα Καρδιανού, ανθρώπου που έπαιξε σημαντικό ρόλο στην ιστορία της Μέσα Μάνης. Η Καρδιανή ήταν ιδρύτρια και καθηγουμένη της Μονής του Σωτήρος (γνωστός σήμερα ως Σωτήρας Γαρδενίτας), που προϋπήρχε από τον 11ο αιώνα. Αργότερα, το Μοναστήρι εγκαταλείφθηκε και σκεπάστηκε από άγρια βλάστηση. Ανακαλύφθηκε μετά από χρόνια μέσα στο «Βατουριώνα» (λόχμη βάτων) από τον Νυκλιάνο – Γιανιτσαριάνο (Λιάνο), έγγαμο ιερέα γιο του Μαυροειδή που εγκαταστάθηκε στη περιοχή με τον αδελφό του. Γι’ αυτό και όλες οι οικογένειες της Κάτω Γαρδενίτσας αποκαλούνται Μαυροειδιάνοι.

Στην Άνω Γαρδενίτσα εγκαταστάθηκε μετά τον 17ο αιώνα, από την Κίττα (ή Κοίτα), ο Καουριάνος Κούρος-Μαυρομιχάλης, γενάρχης της οικογένειας Κουράκου, ο οποίος κάλεσε μαζί του μετέπειτα τις οικογένειες Κοκοράκη και Σεψά. Βορειότερα της Άνω Γαρδενίτσας βρίσκεται ο εγκαταλελειμμένος οικισμός «Λιόστιφα», τον οποίο ταυτίζουν πολλοί με την Ομηρική '''Μέσση''' (Πολυτρήρων). Σύμφωνα με τα αρχεία του Ινστιτούτου Νεοελληνικών Ερευνών (ΦΕΚ 156/1928) στις 19/7/1928 ο οικισμός Γαρδενίτσα μετονομάστηκε σε Κοκκινόκαμπος. Ονομασία η οποία δεν επικράτησε τελικά επίσημα.