Γρεβενίτι Ανατολικού Ζαγορίου Ιωαννίνων

Το Γρεβενίτι είναι χτισμένο σε υψόμετρο 980 μ. και απέχει από τα Γιάννενα 44 χλμ. Είναι ένα από τα βλαχοχώρια της περιοχής του Ζαγορίου και οι κάτοικοί του ασχολούνται από παλιά με την κτηνοτροφία και την υλοτομία. Διαθέτει καταπληκτική θέα, πάρα πολύ πράσινο, αφού περιβάλλεται από δάση και άφθονα τρεχούμενα νερά. 

Τα σπίτια του δεν έχουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα, που συναντά ο επισκέπτης στο Ζαγόρι, αλλά διατηρεί την παραδοσιακή αρχιτεκτονική στις εκκλησίες και στα καλντερίμια. Μετά το χωριό, προς την κατεύθυνση της Βοβούσας, υπάρχει το ρέμα της Ζουρίκας, τα νερά του οποίου χρησιμοποιεί ιχθυοτροφείο που υπάρχει εκεί, για την εκτροφή πέστροφας. Χαμηλότερα, βρίσκεται το ιστορικό μοναστήρι της Βουτσάς και ο ποταμός Βάρδας.

Η κεντρική εκκλησία του χωριού, είναι αφιερωμένη στην Κοίμηση της Θεοτόκου και μπροστά απ’ αυτή είναι η μεγάλη πλατεία με τον πλάτανο και το παλαιό σχολείο του χωριού. Άλλη εκκλησία του χωριού είναι αυτή του Αγίου Δημητρίου, η οποία κοσμείται με ενδιαφέρουσες τοιχογραφίες-αγιογραφίες του 17ου αιώνα. Στην εκκλησία αυτή βρίσκεται σήμερα το νεκροταφείο του χωριού. Παλαιότερα το χωριό διέθετε διάφορες υπηρεσίες όπως Αστυνομικό Σταθμό, Δασονομείο, Ταχυδρομείο, έδρα μεταβατικού δικαστηρίου αλλά και το Μαλάμειο Νοσοκομείο, το οποίο προσέφερε τις πρώτες βοήθειες στους κατοίκους. Από τις υπηρεσίες αυτές, σήμερα έχει απομείνει μόνο το Ταχυδρομείο.

Την περίοδο της Γερμανικής κατοχής, το Γρεβενίτι πλήρωσε βαρύ φόρο αίματος. Το χωριό πυρπολήθηκε τρεις ή τέσσερις φορές από τους Γερμανούς και κατεστράφησαν πάρα πολλά σπίτια ενώ πολλοί ήταν οι κάτοικοι που εκτελέσθηκαν. Το γεγονός αυτό δικαιολογεί και την απώλεια του παραδοσιακού χαρακτήρα από τα σπίτια του χωριού. Αξιοσημείωτο είναι ότι την περίοδο εκείνη λεηλατήθηκε και η Ι.Μ. Βουτσάς, μια από τις αρχαιότερες της Ηπείρου.

Για το λόγο αυτό, το Γρεβενίτι, όπως και άλλα χωριά του Ζαγορίου, έχει χαρακτηρισθεί «Μαρτυρικό χωριό. Από το 1991 έχει κατασκευασθεί στο χωριό μνημείο, στο οποίο αναγράφονται τα ονόματα των εκτελεσθέντων κατοίκων του, κατά τη διάρκεια της Γερμανικής κατοχής. Πέρα από τις εκκλησίες, άλλα αξιοθέατα στην περιοχή του Γρεβενιτίου είναι το πέτρινο γεφύρι της Κούρτιας και η μικρή «λίμνη με τα νούφαρα», που βρίσκεται λίγο έξω από το χωριό. Αξιόλογες βέβαια είναι και οι πέτρινες βρύσες που υπάρχουν στο χωριό. Δεν θα μπορούσαν άλλωστε να λείπουν διότι, όπως προαναφέρθηκε, το χωριό διαθέτει άφθονα τρεχούμενα νερά.

Μερικά ενδιαφέροντα σημεία στο Γρεβενίτι είναι τα εξής:

1) Δάση Ανατολικού Ζαγορίου.

2) Ακρόπολη Γρεβενιτίου (κοντά στη Μονή Βοτσάς).

3) Ναοί / Μοναστήρια:

• α)Ι. Ν. Κοίμησης Θεοτόκου,
• β)Ι. Μ. Κοίμησης Θεοτόκου Βοτσάς.

4) Γεφύρι Τσίπιανης του 1875.

5) Παραδοσιακές Βρύσες

6) Μνημείο Εκτελεσθέντων του Β΄ Παγκοσμίου Πoλέμου