Φούστανη Πέλλας

Η Φούστανη είναι χωριό της Αλμωπίας στο βόρειο τμήμα της Περιφερειακής Ενότητας Πέλλας. Παλιότερα αποτελούσε ξεχωριστή κοινότητα, αργότερα εντάχτηκε στον Καποδιστριακό Δήμο Εξαπλατάνου και σήμερα αποτελεί Κοινότητα του Καλλικρατικού Δήμου Αλμωπίας. Παλιότερα το χωριό ονομάζονταν Εύρωπος, όμως αυτή ονομασία δεν επικράτησε και καθιερώθηκε το σημερινό της όνομα.

Η Φούστανη απέχει από την Έδεσσα 43,7 χιλιόμετρα από την Αριδαία 15 χιλιόμετρα, και παρά την μείωση του πληθυσμού που παρουσίασε μεταπολεμικά παραμένει "κεφαλοχώρι" περιοχής της. Στο χωριό γίνονταν και γίνεται καλλιέργεια αμπελιών, μήλων και ακτινίδιων. Από το 1966 λειτουργεί στο χωριό τριτάξιο Γυμνάσιο αρχικά ως παράρτημα του Γυμνασίου Εξαπλατάνου, αργότερα δε έγινε αυτοτελές Γυμνάσιο.

Στο σχολείο φοιτούν μαθητές από τα γειτονικά χωριά Πρόδρομος, Νερόμυλοι, Φιλώτεια, Θηριόπετρα, Αετοχώρι, Νότια και Περίκλεια. Το σημερινό κτίριο του Γυμνασίου αποπερατώθηκε το 1983 και από τότε το Γυμνάσιο λειτουργεί κανονικά σε αυτό. Στη Φούστανη λειτουργεί κανονικά Δημοτικό Σχολείο καθώς και Νηπιαγωγείο. Παλιότερα η Φούστανη ήταν έδρα αστυνομικού σταθμού, ταχυδρομικού γραφείου, κτηνιατρείου καθώς και αγροτικού ιατρείου. Σήμερα οι υπηρεσίες αυτές δεν υπάρχουν εκτός του κτηνιατρείου.

Δώδεκα περίπου χιλιόμετρα από τον Εξαπλάτανο και εκεί που σμίγει το Πάικο με την οροσειρά του Βόρα, σε υψόμετρο 280 μ., βρίσκεται η όμορφη Φούστανη, γνωστή από το γραφικό της κέντρο με το κανάλι και τους αιωνόβιους πλάτανους.

Στο δρόμο προς τη Νότια, πάνω από το χωριό, υπάρχει ο λόφος Κώνος ή Αυγό. Από την κορυφή του έχει κανείς πανοραμική θέα της Αλμωπίας και η κατοχή του δίνει στον κατέχοντα τον απόλυτο έλεγχο της διάβασης προς την Άνω Αλμωπία. Τη στρατηγική του σημασία εκτίμησε ο Ελληνικός στρατός και κατασκεύασε το 1951 σε διάφορα σημεία του αμπριά, στα πλαίσια μιας δεύτερης γραμμής αμύνης στα βόρεια Ελληνικά σύνορα.

Στην κορυφή του λόφου υπάρχουν εμφανή λείψανα οικοδομήματος, που σε συνδυασμό με το πλήθος χοντρών κεραμιδιών, οδηγούν τη σκέψη στη Ρωμαιοκρατία και το Βυζάντιο. Πεντακόσια μέτρα πριν από τη Φούστανη, στα αριστερά, βρίσκεται η Τούμπα με το Οστεοφυλάκειο των πεσόντων στη μάχη του Σκρα. Τα οστά των πεσόντων στο Σκρα μεταφέρθηκαν το 1923 στη Φούστανη, για να μην πέσουν, όπως λέει η παράδοση, στα χέρια των Σέρβων.

Αξιοσημείωτος είναι και ο χώρος με τον εγκαταλειμμένο πια νερόμυλο, που είναι κτισμένος σε αλλεπάλληλες θέσεις. Σχετική πρέπει να είναι και μια αρχιτεκτονική κατασκευή που βρίσκεται δίπλα. Ίσως να ήταν το στήριγμα φτερωτής που έδινε κίνηση σε κάποιο μύλο, πριονιστήριο κλπ. Αξιόλογη υπήρξε η πολιτιστική κίνηση του χωριού. Πριν από τέσσερις δεκαετίες η Φούστανη διέθετε αίθουσα κινηματογράφου και περιοδεύοντες θεατρικοί θίασοι ανέβαζαν συχνά έργα τους. Σήμερα την πολιτιστική παράδοση του χωριού διασώζει ο Μορφωτικός της Σύλλογος, ο οποίος κάθε χρόνο οργανώνει με επιτυχία δεκαήμερο εκδηλώσεων τον Αύγουστο.