Μύκη (Mustafçova) Ξάνθης

Η Μύκη (παλαιότερα: Μουστάφτσοβα, μετονομάστηκε το 1920) είναι χωριό του νομού Ξάνθης. Ανήκει στην ομάδα των χωριών του νομού με μουσουλμανικό πληθυσμό, που αποκαλούνται συχνότερα Πομακοχώρια. Απέχει 20 χιλιόμετρα από την Ξάνθη και 5 από την Σμίνθη, την πρωτεύουσα του τοπικού δήμου. Διοικητικά ανήκει στον δήμο Μύκης και ο πληθυσμός της είναι 1.095 κάτοικοι σύμφωνα με την απογραφή του 2001. Ο πληθυσμός της παρουσιάζει συνεχή αύξηση κατά τη διάρκεια του τελευταίου αιώνα, όπως φαίνεται στον παρακάτω πίνακα.

Η Μύκη είναι χτισμένη σε υψόμετρο 380 μέτρων, στα ορεινά της Ροδόπης, σε μία μικρή κοιλάδα που σχηματίζει ένας χείμαρρος, παραπόταμος του Κόσυνθου. Είναι σχεδόν αθέατη από τον κεντρικό δρόμο που διασχίζει τα Πομακοχώρια του νομού Ξάνθης. Η ύπαρξη του χειμάρρου που διασχίζει το χωριό έχει δημιουργήσει προβλήματα σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων. Το 1996 προκάλεσε σοβαρές πλημμύρες στο χωριό. Στο κέντρο του χωριού υπάρχει μεγάλο τζαμί, ένα από τα μεγαλύτερα της περιοχής. Στη Μύκη εξακολουθεί να φοριέται η παραδοσιακή τοπική ενδυμασία των γυναικών. Στην ενδυμασία αυτή κυριαρχούν τα έντονα χρώματα, κυρίως το κόκκινο και διαφέρει πολύ από την σκουρόχρωμη λιτή ενδυμασία των μουσουλμάνων, που φοριέται στα υπόλοιπα μουσουλμανικά χωριά της περιοχής.

Με την εφαρμογή της πρώτης διοικητικής διαίρεσης στη Θράκη η Μύκη αποτέλεσε έδρα της ομώνυμης κοινότητας η οποία διατηρήθηκε μέχρι την εφαρμογή του προγράμματος Καποδίστριας, το 1998. Η κοινότητα περιλάμβανε πολλούς ακόμα οικισμούς και η έκτασή της ήταν 134.167 στρέμματα. Στο διάστημα 1999-2010 οπότε και ίσχυσε το πρόγραμμα Καποδίστριας, εντάχθηκε στον νεοσύστατο δήμο Μύκης, έδρα του οποίου ήταν η Σμίνθη. Στον δήμο Μύκης παρέμεινε και μετά την εφαρμογή του προγράμματος Καλλικράτης, το 2011 καθώς ο δήμος διατηρήθηκε και διευρύνθηκε.