Πύρρα Τρικάλων

Κατά μήκος της ορεινής κοιλάδας του παραπόταμου του Αχελώου, 41 χλμ. από την Πύλη, συναντάμε την Πύρρα. Είναι ένα χωριό κυρίως κτηνοτροφικό, χτισμένo σε υψόμετρο 1056 μ., και όπως είναι φυσικό ο πληθυσμός του το χειμώνα μετακινείται με αποτέλεσμα από 400 άτομα που έχει το καλοκαίρι το χειμώνα να παραμένουν 15. Η Πύρρα περιστοιχίζεται από τις κορυφές Αυγό (2.145 μ.), Τσούμα (1.700 μ.) και Χαμένο (1.800 μ.) ενώ όλο το τοπίο κατακλύζουν οι ορεινοί χείμαρροι και οι πηγές που καταλήγουν στον Καμνιαΐτικο, παραπόταμο του Αχελώου. 

Αν στις πιο γνωστές πηγές Λάκκος, Κανάλια, Αρνέσι, Κιάτρα, Παππάς, Μπασιαρίκα και Γκούρα, εκτός του οικισμού, προσθέσει κανείς και τις βρύσες του οικισμού Θώδου, Γιάνσαρο, Βούργο, Γκιντούρι, αντιλαμβάνεται τις δυνατότητες του περιβάλλοντος αυτής της περιοχής.

Αξιόλογο μνημείο του χωριού είναι η άλλοτε Ι. Μ. Προφήτη Ηλία ή Αγίου Μοδέστου (1859) από την οποία σώζεται μόνον ο σταυροειδής με τρούλο ναός και μερικά κελιά στο κέντρο του οικισμού καθώς και ο Ι. Ν. Αγ. Νικολάου (17/18ος αι.). Ένα μοναδικό φαινόμενο της περιοχής είναι τα σπήλαια που διαθέτει, τα οποία δυστυχώς παραμένουν αναξιοποίητα. Το σπήλαιο στη θέση Καζάνια από τα ωραιότερα, με υπέροχους σταλαγμίτες και σταλακτίτες και έναν υπόγειο καταρράκτη και το σπήλαιο Σαρμανίτσα, αποτελούν μοναδικά φυσικά φαινόμενα που αξίζει τον κόπο να επισκεφθεί κανείς.

Στα Καζάνια κατά την παράδοση υπήρχε ντριστέλα (νεροτριβή) στην οποία έπλεναν τα σκουτιά (υφαντά στον αργαλειό ενδύματα από μαλλί ζώων) και στη συνέχεια πουλούσαν στο εμπόριο, φτάνοντας μέχρι την αγορά της Κύπρου! Μέσα σε ένα τέτοιο περιβάλλον, το οποίο συμπληρώνουν ατελείωτα δάση από οξιές και κωνοφόρα, είναι φυσικό να συγκεντρώνονται και μεγάλοι πληθυσμοί της άγριας πανίδας της Νότιας Πίνδου.

Έτσι στη θέση Μπασιάρικα μπορεί κανείς να παρατηρήσει και κινήσεις άγριων ζώων (ζαρκαδιών, ελαφιών, αγριογούρουνων, αγριόγατας, αρκούδας κ.ά.).

Κι εδώ όπως και στα υπόλοιπα βλαχοχώρια τους Ασπροποτάμου το κεντρικό πανηγύρι γίνεται με επίκεντρο τη γιορτή της Αγίας Παρασκευής (27/7). Εδώ έχουμε μιά παραλλαγή του κλασικού εθίμου, σύμφωνα με την οποία η γιορτή και το γλέντι ξεκινούν από τις 26/7 ενώ 27/7 το γλέντι γίνεται με διάφορα λαϊκά δρώμενα, όπως ο ανδρικός γάμος (η νύφη είναι επίσης άνδρας), διαβάζονται σατιρικά ποιήματα για τους υποψήφιους γαμπρούς κ.λ.π.

Ενδιαφέρουσα επίσης είναι και η γιορτή στις 18-19 Δεκεμβρίου στην εκκλησία του Αγίου Μόδεστου, η οποία περιλαμβάνει λειτουργία και μετά ομαδικό τραπέζι με φασολάδα.

Ιστορία

Σύμφωνα με την παράδοση η Πύρρα πήρε το όνομα της από το βασιλιά Πύρρο, ο οποίος έγινε βασιλιάς της περιοχής και έκτισε την περιστοιχισμένη με κάστρο πολιτεία της Πύρρας στη θέση «Φονίσκα». Η παράδοση επαληθεύτηκε όταν κατά τη διάνοιξη του δρόμου της Πύρρας - Δέσης βρέθηκαν ακόντια της προχριστιανικής εποχής. Η παράδοση αναφέρει ακόμη ότι στην ίδια τοποθεσία (Φονίσκα) υπάρχει η «χρυσή περικεφαλαία» του βασιλιά Πύρρου.