Μανδρινή (Μεγάλη Παλούκοβα) Αιτωλοακαρνανίας

Η Μανδρινή είναι ορεινό χωριό του νομού Αιτωλοακαρνανίας. Είναι χτισμένη σε υψόμετρο 1.020 μέτρων στις δυτικές πλαγιές των Βαρδουσίων και είναι ένα από τα ορεινότερα χωριά της Αιτωλοακαρνανίας. Η παλαιά σλαβική ονομασία του χωριού μέχρι το 1928 ήταν Μεγάλη Παλούκοβα, σε αντίθεση με τη Λεύκα, που ονομαζόταν Μικρή Παλούκοβα.

Η Μανδρινή ανήκει στο Δημοτική Ενότητα Αποδοτίας του Δήμου Ναυπακτίας, μια από τις πιο απομακρυσμένες κοινότητες του δήμου, και ο πληθυσμός της σύμφωνα με την απογραφή του 2001 είναι 73 κάτοικοι, που ασχολούνται με τη γεωργία και την κτηνοτροφία.

Ιστορία

Η περιοχή κατοικείται από την αρχαιότητα, κατά τα χρόνια της Αιτωλικής Συμπολιτείας, οπότε και υπαγόταν στην Οφιονία.

Η ιστορία του οικισμού συμβαδίζει ως επί το πλείστον με την ιστορία Αιτωλίας και Ακαρνανίας, όταν επλήγησαν από πανώλη και από επιδρομές των Σλάβων, Βουλγάρων και Νορμανδών από τον 8ο ως το 12ο αιώνα.

Λόγω των τουρκικών διώξεων στην Πελοπόννησο των Ενετών, πολλοί κάτοικοι αναγκάστηκαν να μεταναστεύσουν σε άλλες περιοχές της Ελλάδας. Έτσι, οι πρώτοι κάτοικοι του χωριού πιθανότατα προήλθαν από το Παλούκι Ηλείας, απ' όπου και δικαιολογείται η ονομασία τους: μικρότερος ίσως αριθμός του πληθυσμού αυτού ίσως κατοίκησε στη Λεύκα Αιτωλοακαρνανίας.

Το 1886, στην περιοχή σημειώθηκε μεγάλη καθίζηση και υπέστη σοβαρές ζημιές. Το χωριό γνώρισε τη μεγαλύτερη ακμή του από τη δεκαετία του '10 ως τα τέλη της δεκαετίας του '30, όταν η κτηνοτροφία, με την οποία ασχολούνταν, τους απέφερε μεγάλα κέρδη. Η μεγάλη ενασχόληση των κατοίκων με την κτηνοτροφία και την διατήρηση ποιμνιοστασίων δικαιολογεί και το νεότερο όνομα της Μανδρινής.

Στο χωριό, υπάρχει ενοριακός ναός, όπου παλιότερα υπήρχε η μονή της Γέννησης της Θεοτόκου.