Πλάτανος (Στάγια) Φθιώτιδας

Το χωριό είναι χτισμένο στις βόρειες πλαγιές της Οξυάς σε υψόμετρο 950 μ. Η ιστορία του είναι

στενά συνδεδεμένη με το βυζαντινό μοναστήρι της Στάγιας, από το οποίο σώζεται σήμερα το καθολικό του ναού.

Βρίσκεται σε ένα λόφο, 600 μ. πιο πάνω, μέσα σε ένα πυκνό δάσος από αιωνόβια δέντρα. Μια εντοιχισμένη, λαξεμένη επιγραφή που είναι τοποθετημένη πάνω από τη βορινή θύρα του ναού, φέρει χαραγμένη τη χρονολογία «Αύγουστος 828». Πιθανότατα αυτή θα είναι η χρονολογία ίδρυσης της Μονής η οποία ήταν αφιερωμένη στον Άγιο Νικόλαο το Νέο, του εν Βουνένοις, που γιορτάζει στις 9 Μαϊου.

Με την ίδρυση της Μονής πολλοί κάτοικοι της γύρω περιοχής μετέβαιναν εκεί για να προσκυνήσουν λείψανα αγίων, βυζαντινές εικόνες και άλλα κειμήλια, λέγοντας ότι πηγαίνουν «εις τα άγια των αγίων» και χάριν συντομίας «εις τα άγια-στα άγια-Στάγια». Κατά την παράδοση ο χώρος αυτός κατοικήθηκε, άγνωστο πότε, και το χωριό πήρε την ονομασία Στάγια. Ξεκληρίστηκε από τους Τούρκους στην Τουρκοκρατία και ένα μωρό που γλίτωσε και μεγάλωσε σε ένα κοντινό χωριό, με τη βοήθεια των κλεφτών, ίδρυσε το σημερινό χωριό μέσα στην ιδιοκτησία της Μονής.

Η Μονή από το 1606, τουλάχιστον, ήταν το κοιμητήριο του χωριού, σύμφωνα με μια ταφόπλακα που έχει χαραγμένη τη χρονολογία αυτή. Το 1957 μετονομάστηκε, άγνωστο γιατί, από Κοινότητα Στάγιας σε Κοινότητα Πλατάνου με το β.δ. της 20-11-1957 (ΦΕΚ 253/Α΄ της14-12-1957). Το Δημοτικό Συμβούλιο του διευρυμένου Δήμου Σπερχειάδος με τη με αρ. 177/2002 ομόφωνη απόφασή του κίνησε τη διαδικασία επαναφοράς του αρχικού ονόματος του χωριού.

Πληροφορίες

Ο Πλάτανος (Τοπική Κοινότητα Πλατάνου - Δημοτική Ενότητα ΣΠΕΡΧΕΙΑΔΟΣ), ανήκει στον δήμο ΜΑΚΡΑΚΩΜΗΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΦΘΙΩΤΙΔΑΣ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Στερεάς Ελλάδας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”. Η επίσημη ονομασία είναι “ο Πλάτανος”. Έδρα του δήμου είναι η Σπερχειάδα και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Στερεάς Ελλάδας.