Αμυγδαλιά Φωκίδας

Η Αμυγδαλιά βρίσκεται στη βόρεια πλευρά της βουνοσειράς που κλείνει την κοιλάδα της Βελάς

προς τη θάλασσα (Κουτσουρός, Αϊ – Δημήτρης, Προφ. Ηλίας, Μεσοβούνι) σε υψόμετρο 640 μ. και έχει θέα προς τη λίμνη του Μόρνου.

Το χωριό ιδρύθηκε πριν από το 1800. Από το 1833 ανήκε στο Δήμο Τολοφώνος και το 1912 αναγνωρίστηκε ως Κοινότητα Πλέσσας. Η ονομασία Πλέσσα είναι σλαβική και σημαίνει «Φαλακρός τόπος, μη δασωμένος βοσκότοπος». Στα 1927 μετονομάστηκε σε Κοινότητα Αμυγδαλιάς και σήμερα ανήκει στο Δήμο Δωρίδος.

Το τριήμερο πανηγύρι γύρω από τη γιορτή της Παναγίας της Κουτσουριώτισσας, 22, 23 και 24 Αυγούστου, ήταν από τα καλύτερα της Επαρχίας. Την παραμονή 22 Αυγούστου, πριν από τον Εσπερινό, πραγματοποιούνται αθλητικοί αγώνες σε γήπεδο κοντά στο μοναστήρι, το οποίο γιορτάζει και τη 2α Φεβρουαρίου, καθώς και τη Δευτέρα του Πάσχα. Το εξωκλήσι Αγία Τρίτη γιορτάζει την Τρίτη μετά το Πάσχα.

Μεγαλοχώρι η Αμυγδαλιά, μετείχε στον απελευθερωτικό αγώνα του 1821 με δεκάδες αγωνιστές, αλλά και στους μετέπειτα αγώνες της πατρίδας μας. Η προσφορά αυτή και διάφορα σχετικά ιστορικά γεγονότα περιγράφονται με λεπτομέρειες στο εξαιρετικό βιβλίο «Πλέσσα – Αμυγδαλιά» του Αρεοπαγίτου Αθανασίου Θ. Μανέτα.