Ελιά (Ντάρα) Πρεβέζης

Στην κατάφυτη Παλιουργιά ανηφορίζει ο επαρχιακός δρόμος, που φέρνει από τα Λέλοβα (σημερινό Θεσπρωτικό) στο χωριό Ντάρα, έναν μικρό ενδοχώριο οικισμό, σαν προάστιο του Λελόβου, σε απόσταση αναπνοής. Το παλιό χωριό Ντάρα μετονομάσθηκε σε Ελιά από το αντιπροσωπευτικότερο και επικρατέστερο δέντρο, τις αργυρόφυλλες, ευλογημένες ελιές. Σήμερα ανήκει στον Καλλικρατικό δήμο Ζηρού Πρέβεζας.

Είναι πολύ παλιό χωριό, ίσως το παλιότερο της Λάκκας Λελόβου. Τα ερείπια του κάστρου της Βέλιανης με τις παλιές σκουρόχρωμες κοτρώνες, σκόρπια απομεινάρια αλωνιών και τοίχων, που σώζονται στην Παλιουργιά, παραπέμπουν σε εποχή που ήταν οικονομικό κέντρο της περιοχής, τότε που η λαϊκή παράδοση το ταύτισε με την ευημερία και του αφιέρωσε το εγκωμιαστικό «Ντάρα-μπούρα, καστροχώρι, Λέλοβα πέντ’ έξι σπίτια».

Το μικρό χωριό συναντάς σε μια πλαγιά στις ανατολικές υπώρειες του λυγερού Μπελντενεζιού, του ορεινού όγκου με το εντυπωσιακό ανάγλυφο και την ξεχωριστή φυσιογνωμία, του οποίου οι βορεινές απολήξεις ακουμπούν στον στιβαρό κορμό της ένδοξης Ολύτσικας.

Φωλιασμένο στην ποδιά του γυμνόκορφου βουνού αναπαύεται νωχελικά κι αγναντεύει τα’ απέναντι αντίζηλα χωριά της Λάκκας. Χαίρεται την απλωσιά του κατάφυτου κάμπου, μέσα από τον οποίον ρέει τα εποχιακά νερά του ο χειμαρροπόταμος Άμπλας.

Περιδιαβαίνοντας τα λιθόστρωτα σοκάκια ή τις επιστρωμένες με τσιμέντο ρούγες του χωριού, βλέπεις σύγχρονα, ωραία σπίτια, καθώς και ερείπια γερασμένων πετρόκτιστων οικημάτων, κομμάτια από την παραδοσιακή αρχιτεκτονική του παρελθόντος. Κάποια μικρά κουκλίστικα σπιτάκια, γλυκιές ανθρώπινες νότες, ξαφνιάζουν ευχάριστα και ακυρώνουν την όποια υλική διαστρωμάτωση των κατοίκων, προβάλλοντας εγκωμιαστικά το μεράκι και την καλαισθησία των

ενοίκων τους.

Ένα λιθόστρωτο δρομάκι σε οδηγεί στο πλακόστρωτο πλάτωμα, την Κόντρα, το πιο σημαντικό σημείο του χωριού. Εκεί στην άκρη κάποτε υπήρχε σχολείο(.) σήμερα δεν διακρίνεται ίχνος του!

Βεβαίως, για μια χορταστική βόλτα, για ένα καλό σεργιάνι μέσα στο χωριό θέλεις κάποιον χρόνο. Αλλά, κι αν ακόμα βρίσκεσαι σε βιάση, σίγουρα δεν θα φύγεις, γιατί εκεί στο βορεινό ψήλωμα ξεπροβάλλει μια μικρή εκκλησία, που προκαλεί το θαυμασμό και εξάπτει την περιέργεια. Είναι η παλιά όμορφη εκκλησία του Αϊθανάση με το συνομήλικο κομψό πέτρινο καμπαναριό. Από την πλευρά του χωριού μοιάζει μετέωρη στον απότομο βράχο, ο οποίος της εξασφαλίζει εδραία βάση και δεσπόζουσα θέση.

Αυτή η γοητευτική τοποθεσία είναι η βίγλα τα’ Αϊθανάση, απ’ όπου βιγλίζει τη γύρω περιοχή, φρουρός και προστάτης του φιλόθρησκου χωριού που, με σεβασμό στην αγιοσύνη της Παράδοσης, πανηγυρίζει τον Άγιό του πάνδημα στις 2 του Μάη.

Συντυχιά της φύσης είναι η θέα από ‘κει. Μοναδικό το θέαμα που προσφέρεται προς το Πανώριο Νικολίτσι και την απλόχωρη ελιόφυτη Λινάτσα. Απολαμβάνοντας την αφοπλιστική θέαση, έχεις λόγο να χαθείς για λίγο στην εικόνα, να ατενίσεις τον ορίζοντα και τους εκπληκτικούς γεωλογικούς σχηματισμούς που διακρίνονται από μακριά (.) να μείνεις μόνος με τα ξεφτέρια και ν’ αφουγκραστείς τον εαυτό σου. Σε τούτο το γλυκό χωριό η φύση κλέβει ασυζητητί την παράσταση.

Με μοναδικό θέλγητρο τη φυσική, αγέραστη ομορφιά, καταφέρνει να κερδίζει τις εντυπώσεις. Και το καλύτερο μέσο για να την απολαύσεις πραγματικά είναι τα πόδια. Μπορεί να μην έχει διαμορφωμένα από τον δήμο περιπατητικά μονοπάτια, ωστόσο είναι θαυμάσια ιδέα ένας ευχάριστος περίπατος σε φυσικά πεζοπορικά μονοπάτια με ανηφοριές και κατηφοριές, μέσα στα όμορφα τοπία.

Το πλούσιο ανάγλυφο, ένας κόσμος φτιαγμένος από βουνά, πλαγιές, λαγκάδια, ομαλούς ημιορεινούς λόφους και πεδιάδες, είναι πρόθυμος να σου προσφέρει αξέχαστες πεζοπορικές εμπειρίες. Οι εικόνες εναλλάσσονται σε μικρές αποστάσεις. Η ομορφιά στήνει ενέδρες και αναγκάζεσαι να σταματάς.

Υπέροχες καρποσταλικές εικόνες ξετυλίγονται ανάμεσα στον μεικτό πολύχρωμο φυτικό κόσμο, που κυριαρχείται από ελιόδεντρα, σχίνα και μυρτιές, πουρνάρια και πλατάνια, ενώ ξαφνιάζουν κάποια γέρικα δέντρα – φυσικοί υπαίθριοι μοναχικοί θησαυροί. Την εικόνα συμπληρώνουν μικροί αγροί και καλλιέργειες ακτινιδιών.

Μέσα στην πλούσια χλωρίδα ζει και κινείται ένας κόσμος ζώων, που αριθμεί αρκετά είδη και πλήθος πουλιών.

Σ’ αυτή την τεράστια φυσική αίθουσα, μένεις σιωπηλός και ακούς που σμίγουν φωνές ζώων και κελαηδήματα πουλιών, σε μια απολαυστική συναυλία- δοξολογία στον Δημιουργό-, ενώ σε συνέχει συγκίνηση και χαρά, αγαλλίαση και εξύψωση ψυχής.

Το χωριό απλώνεται προς το νότο στον οικισμό «Πλατάνια», ο οποίος οριοθετείται με το λάκκο που ξεκινάει από τις «πλακανήθρες» και σβήνει χαμηλά στον κάμπο. Ο οικισμός πήρε το όνομά του από τα υδροχαρή λεβεντόκορμα πλατάνια, τα οποία σε υποδέχονται με ζωογόνο αεράκι που φυσάει από το βουνό. Ένας στενός φιδωτός ασφάλτινος δρομίσκος σε οδηγεί στο έβγα της πλατανιάς και σε φέρνει μπροστά στη συνοικία των Στραταίων, των πρώτων οικιστών της άλλοτε αφιλόξενης χαλιάρας.

Εκείνη τη χαλικερή κατωφέρεια, η φιλεργατικότητα των Πλατανιωτών μεταμόρφωσε σε μικρή ζωγραφιά, σε ζηλευτή προέκταση του παλιού χωριού. Το Ντάρα είναι από τα πιο όμορφα χωριά της Λάκκας Λελόβου. Με χιόνι ή βροχή, με λιακάδα ή ομίχλη, χάραμα, δειλινό ή απομεσήμερο, κάθε εποχή και κάθε στιγμή οι ομορφιές τούτου του χωριού είναι κυριολεκτικά ανεξάντλητες.

Κι έπειτα έρχονται οι άνθρωποι. Εκπληκτικοί άνθρωποι, απλοϊκοί, με ατόφια ευγένεια και εύστροφο πνεύμα. Ακούραστοι εργάτες της εύφορης γης, που καρπίζει από τον κόπο τους και παράγει ποιοτικά γεωργικά, κτηνοτροφικά και μελισσοκομικά προϊόντα.

Οι κάτοικοι διάλεξαν, λες, τον τόπο να δημιουργήσουν με περίσσια αγάπη και πολύ μεράκι ένα υπέροχο, ζεστό και φιλόξενο χωριό, που γοητεύει και τραβά σαν μαγνήτης τους κατάδεσμους με αυτό απανταχού Νταρανίτες.

Εδώ στην Κόντρα οι σύλλογοι ντόπιων και απόδημων Νταρανιτών, φύλακες και καλλιεργητές της πολιτιστικής κληρονομιάς, διοργανώνουν με επιτυχία κάθε καλοκαίρι θαυμάσια εκδήλωση- αντάμωμα των εντός και εκτός του χωριού συγχωριανών, τα «Νταρανίτικα».

Ανοιχτά προσκεκλημένοι και καλοδεχούμενοι και οι αλλοχωριανοί, έχουν την ευκαιρία να απολαύσουν ντόπια εδέσματα, παρασκευασμένα με φροντίδα και τέχνη, να γλεντήσουν πολιτισμένα και να γνωρίσουν τα φιλόξενα αισθήματα και την ανοιχτή καρδιά των διοργανωτών.

Αποχαιρετώντας το μικρό Ντάρα (τη μικρή σημερινή Ελιά), έχεις αποκομίσει εικόνες πολλές και εμπειρίες ενδιαφέρουσες. Έχεις γνωρίσει μια περιοχή ιδιαιτέρου φυσικού κάλλους, ένα ξάφνιασμα φυσικής ομορφιάς και ανθρώπους με αγνά αισθήματα.