Στέρνα Έβρου

Η Στέρνα είναι οικισμός του Νομού Έβρου και ανήκει σήμερα διοικητικά στον Δήμο Ορεστιάδας. Το χωριό βρίσκεται περίπου 10 χιλιόμετρα βόρεια της Ορεστιάδας και 9 χιλιόμετρα νότια του ποταμού Άρδα.

Η Στέρνα με 1.000 περίπου κατοίκους σήμερα βρίσκεται στην ίδια ακριβώς θέση όπου εδώ και διακόσια τουλάχιστον χρόνια οι Έλληνες κάτοικοι της, μακρινοί απόγονοι των Πελοποννήσιων ήρθαν και εγκαταστάθηκαν στη Θράκη, μεσούσης της Τουρκοκρατίας (εξ ου και Μάροι), αυτό ενισχύεται από την προφορική παράδοση αλλά και από τα πρώτα έγγραφα στοιχεία (τις ταφόπετρες των νεκροταφείων), που χρονολογούνται από το 1821. Ανθρωποι της ήρεμης δημιουργίας και προκοπής κρατούν ψηλά τα λάβαρα του Ελληνισμού και της Ορθοδοξίας στο βορειοανατολικό αυτό σημείο της πατρίδας μας. Η κύρια απασχόληση των κατοίκων είναι γεωργία με δυναμικές καλλιέργειες (τεύτλα, αραβόσιτος, βαμβάκι κ.α.)

Η παλαιά ονομασία του χωριού: Τατάρκιοϊ (από τις λέξεις Τάταροι και Koy που στα τουρκικά σημαίνει χωριό), φανερώνει ότι στη θέση του σημερινού οικισμού είχαν εγκατασταθεί κάποτε Τάταροι. Οι Τάταροι και οι Γιουρούκοι ήταν οι κυριότερες τουρκομανικές νομαδικές φυλές, που εγκαταστάθηκαν στη Θράκη αμέσως μετά την κατάκτησή της απ’ τους Οθωμανούς. Οι Τούρκοι για να διαφοροποιήσουν τη σύνθεση του πληθυσμού, μετέφεραν τις φυλές αυτές απ’ τη Μικρά Ασία στη Θράκη και στη συνέχεια εκτόπιζαν Έλληνες γαιοκτήμονες απ’ τη Θράκη προς το εσωτερικό της Μικρά Ασίας.

«Εποικισμοί μουσουλμανικών πληθυσμών από τη Μ. Ασία παρατηρήθηκαν στη Δυτική Θράκη κατά τους πρώτους χρόνους της τουρκικής κατάκτησης στις Φέρρες, στο Διδυμότειχο -σε μια συνοικία του Διδυμοτείχου εγκαταστάθηκαν Τάταροι και γι’ αυτό η συνοικία αυτή πήρε την ονομασία (Τάταρλαρ)».

Οι Τάταροι ήταν νομάδες σκηνίτες, ζούσαν δηλαδή σε σκηνές και ήταν εξαιρετικά άγριοι στη συμπεριφορά τους. Οι τάταροι χαρακτηρίζονταν για τη βαρβαρότητα τους, οι οποίοι με τις επιδρομές τους ήταν ο φόβος και ο τρόμος των χριστιανικών πληθυσμών της Θράκης.

Οι νομαδικοί πληθυσμοί των Τατάρων που προαναφέραμε, δεν έμεναν για πολύ καιρό σ’ έναν τόπο και ούτε είχαν μόνιμη κατοικία. Ήταν κτηνοτρόφοι και έμεναν σε σκηνές, μετακινούνταν κάθε τόσο ώστε να βρίσκουν τα κοπάδια τους πάντα βοσκή. Συνήθως αλλού έμεναν το χειμώνα κι αλλού το καλοκαίρι Στους τόπους όμως που αρχικά έμεναν Τάταροι ή Γιουρούκοι ήρθαν αργότερα Τούρκοι από τις πόλεις κι εγκαταστάθηκαν μόνιμα αφού εκεί γίνονταν γρήγορα κι ανεμπόδιστα τσιφλικάδες.

Γύρω απ’ τον προϋπάρχοντα τεκέ στα ριζά του υψώματος Κρι, σχηματίστηκε τουρκικός οικισμός που είχε το τζαμί του στη δυτική άκρη, πλάι απ’ το σωζόμενο μέχρι σήμερα παλαιό γεφυράκι Ο τεκές που ανήκε σε δερβίσηδες έπεσε σε παρακμή, κι έπαψε κάποτε να λειτουργεί. Από τότε ερειπώθηκε και κατέρρευσε αφού οι μουσουλμάνοι κάτοικοι δεν ανήκαν σε θρησκευτικό τάγμα κι έτσι αδιαφορούσαν γι’ αυτόν. Οι Έλληνες που ήρθαν προφανώς ως εργάτες στα κτήματα του Βακουφιού ή των Τούρκων τσιφλικάδων, έφτιαξαν τα σπίτια τους βόρεια του χείμαρρου κι απέναντι απ’ τα τουρκικά αφού με το φιρμάνι που είχε εκδοθεί το 1538 απ’ το Σουλεϊμάν Α το Μεγαλοπρεπή, τα σπίτια των χριστιανών έπρεπε να είναι ευτελούς κατασκευής και να βρίσκονται σε απόσταση από τα σπίτια των μουσουλμάνων.

Σίγουρο όμως είναι, ότι μέχρι και τον προηγούμενο αιώνα, ένα μέρος της έκτασης που ανήκε στον οικισμό της Στέρνας, θεωρούνταν ακόμα Βακουφική γη. Από ένα«σενέτι» (senet στα τουρκικά σημαίνει απόδειξη, γραμμάτιο), που έχει εκδοθεί επί Τουρκοκρατίας από την Αγροτική Τράπεζα Αδριανούπολης, πληροφορούμαστε ότι τα αδέρφια Μανώλης, Γιώργης και Παπαευάγγελος Χαραλάμπους πούλησαν στον Αδριανοπολίτη Χρήστο Τσιβίδη (ξυλέμπορο), έναν αγρό ο οποίος βρισκόταν στο χωριόΓιαρπούζ – Τατάρ και κατά τα 3/4, ανήκει στο Χατζή Μεχμέτ Αγά Βακούφι, δηλαδή στο Βακούφι του Χατζή Μεχμέτ Αγά. Με το πέρασμα των χρόνων οι Τούρκοι εγκατέλειψαν το χωριο πουλώντας τα κτηματά τους στους Έλληνες κατοίκους. Φημολογήτε ότι η καταγωγή των ελλήνων της Στέρνας ήταν από την Πελοπόννησο. Παρατηρούνται διαφορές και στην ενδυμασία και στην γλώσσα και στα έθιμα σε σχέση με τους άλλους θρακιώτες.