Σεργούλα Φωκίδας

Ανατολικά από τον Πύργο βρίσκεται η Σεργούλα στη δεξιά όχθη του Σεργουλοπόταμου. Το αρχικό χωριό ήταν στη θέση Παλιοχώρι (Παλιχώρια) σε υψόμετρο 940 μέτρα.

Όταν καταστράφηκε το χωριό, κατά την Τουρκοκρατία, άλλοι από τους κατοίκους μετακινήθηκαν στα Καρούτια, όπου ήταν ποιμενικές εγκαταστάσεις και άλλοι στον Αι Γιάννη, που ήταν μετόχι της Βαρνάκοβας. Λέγεται ότι η Σεργούλα καταστράφηκε στις 18 Απριλίου 1825 από Τούρκους του Κάστρου της Ναυπάκτου, όπου προεστοί ήταν ο Παπαγιώργης Πολίτης και ο γιος του Χαράλαμπος Παπαπολίτης.

Στο χωριό διασώζεται το αρχοντικό του Κ. Λιδωρίκη, παλαιού πολιτικού, του οποίου η οικογένεια προέρχεται από τους Παπαπολιταίους. Ενοριακός ναός του χωριού είναι ο Άγιος Ιωάννης, ο οποίος δεσπόζει σε περίοπτη θέση. Καμάρι των κατοίκων είναι το Κεφαλάρι, το δάσος που βρίσκεται στα βόρεια του χωριού και προστατεύει τον οικισμό από τις νεροποντές.

Αξιοθέατες είναι οι πηγές Φλέβα, όπου και ο μύλος του Γ. Καρμανιόλα, σε μια γραφική τοποθεσία με αιωνόβια πλατάνια.

Επίσης στο διαμέρισμα ανήκει ο παράκτιος οικισμός Παραλία Σεργούλας (286 κάτοικοι) σε υψόμετρο 10 μέτρα. Είναι φανερό ότι εγκαταλείφθηκαν οι ορεινοί συνοικισμοί και οι κάτοικοι ανεζήτησαν στην παραλία του Κορινθιακού κόλπου καλύτερη τύχη.

Η περιοχή παλιότερα λεγόταν Μύλοι, διότι υπήρχαν αρκετοί νερόμυλοι που αξιοποιούσαν τα πλούσια νερά της περιοχής. Ο μύλος του Παπαπολίτη με το θαυμαστό “κανάλι” που στηρίζεται σε αριστοτεχνικές καμάρες και περιστοιχίζεται από πλατάνια έχει χαρακτηρισθεί διατηρητέο μνημείο. Επίσης η περιοχή λεγόταν και Κάμπος από την μικρή πεδιάδα που διασχίζεται από το Σεργουλοπόταμο. Η παραλία είναι εκτεταμένη, η θάλασσα καθαρή, το πράσινο πλούσιο με τους πλατανιάδες και τα άλλα δένδρα, γι’ αυτό τους θερινούς μήνες είναι ελκυστικό για παραθεριστές.