Μηλοχώρι Κοζάνης

Το Μηλοχώρι (Τοπική Κοινότητα Μηλοχωρίου - Δημοτική Ενότητα ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ), ανήκει στον

δήμο ΕΟΡΔΑΙΑΣ της Περιφερειακής Ενότητας ΚΟΖΑΝΗΣ που βρίσκεται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας, σύμφωνα με τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας όπως διαμορφώθηκε με το πρόγραμμα “Καλλικράτης”. Η επίσημη ονομασία είναι “το Μηλοχώριον”. Έδρα του δήμου είναι η Πτολεμαΐδα και ανήκει στο γεωγραφικό διαμέρισμα Μακεδονίας.

Κατά τη διοικητική διαίρεση της Ελλάδας με το σχέδιο “Καποδίστριας”, μέχρι το 2010, το Μηλοχώρι ανήκε στο Τοπικό Διαμέρισμα Μηλοχωρίου, του πρώην Δήμου ΜΟΥΡΙΚΙΟΥ του Νομού ΚΟΖΑΝΗΣ.

Το Μηλοχώρι έχει υψόμετρο 680 μέτρα από την επιφάνεια της θάλασσας, σε γεωγραφικό πλάτος 40,5034281867 και γεωγραφικό μήκος 21,5344861691. Οδηγίες για το πώς θα φτάσετε στο Μηλοχώρι θα βρείτε εδώ.

Η ιστορία του χωριού

Φημολογείται ότι το χωριό αρχικά βρισκόταν πάνω στο βουνό (εκεί που έχει κατασκευαστεί πρόσφατα το φράγμα). Συγκεκριμένα στις περιοχές της Λεπετίνας και της Τσερενσιτσας. Από το 1400 μ. Χ. περίπου που κατέλαβαν οι Οθωμανοί την σημερινή περιοχή της Μακεδονίας, όπως είναι λογικό κατοικούνταν αρχικά Οθωμανούς μουσουλμάνους της άλλοτε ενδόξου Οθωμανικής Αυτοκρατορίας αλλά και από τους γηγενείς κατοίκους. Αυτοί με την σειρά τους χωρίζονταν σε δύο διαφορετικές ομάδες.

Η πρώτη ομάδα ήταν οι λεγόμενοι και γνωστοί σε εμάς Βλάχοι, οι οποίοι μιλούσαν ελληνικά αλλά γνώριζαν λίγα τούρκικα και σλαβικά. Η δεύτερη ομάδα ήταν αυτή που μιλούσαν με το λεγόμενο σλαβομακεδονικό ιδίωμα. Άξιο σημειώσεως είναι ότι υπήρχε η πιθανότητα μεταφοράς του χωριού, οι οποία όμως τελικά δεν έγινε λόγω του εμφυλίου πολέμου στην περιοχή των Μουριών. Η περιοχή αυτή βρισκόταν εκεί οπού σήμερα βρίσκεται η στροφή για το Μοναστήρι της Αγίας Παρασκευής. Εδώ θα πρέπει να πούμε τον τρόπο με τον οποίο η περιοχή αυτή απέκτησε την ονομασία αυτή.

Οι κάτοικοι, ψάχνοντας τρόπους για να επιβιώσουν άρχισαν να καλλιεργούν τον μεταξοσκώληκα. Έτσι λοιπόν φύτεψαν πληθώρα δέντρων, δηλαδή μουριών, διότι ο μεταξοσκώληκας τρέφετε με φύλλα μουριάς. Η μεταφορά αυτή δεν επετεύχθη λόγω του εμφυλίου πολέμου έτσι στην περιοχή έμεινε μόνο η ονομασία λόγω των πολλών δέντρων μουριάς. Επιπροσθέτως αυτό που πρέπει να αναφερθεί είναι ότι οι κάτοικοι ντόπιοι και πρόσφυγες ασχολούνταν με την καλλιέργεια κηπευτικών προϊόντων. Κάθε Τρίτη ή Τετάρτη κατέβαζαν την παράγωγή του με γαϊδούρια ή άλογα για να τα πουλήσουν στην λαϊκή αγορά που γινόταν στην Πτολεμαΐδα. Το χωριό σήμερα βρίσκεται στα Δυτικά της Πτολεμαΐδας στους πρόποδες του Βουνού Μουρίκι το οποίο είναι ένα πανέμορφο βουνό γεμάτο από οξιές και δρυς. Έχει υψόμετρο 680 μέτρα.

Το 1922 μετά από το θλιβερό γεγονός της Μικρασιατικής Καταστροφής υπεγράφη η Συνθήκη Ανταλλαγής πληθυσμών όπου χριστιανοί της Τουρκίας θα έπαιρναν την θέση των μουσουλμάνων της Ελλάδας το ίδιο και αντίστροφα. Έτσι το 1922 έρχονται οι πρώτοι πρόσφυγες στην περιοχή μας και εγκαθίστανται σε σπίτια και χωράφια των μουσουλμάνων που είχαν φύγει με την ανταλλαγή. Πρέπει να σημειώσουμε ότι οι πρόσφυγες έμειναν για ένα εξάμηνο, ίσως και παραπάνω, με τους μουσουλμάνους που τους «έπαιρναν» το σπίτι. Δηλαδή καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι οι άνθρωποι «συζούσαν» και πολύ αρμόνικα θα μπορούσαμε να πούμε με τους μουσουλμάνους.

Όσον αφορά την ονομασία του χωριού πέρασε από πολλές αλλαγές ούτως ώστε να καταλήξει στο σημερινό του όνομα, δηλαδή Μηλοχώρι. Η αρχική ονομασία ήταν Λύγκα. Μερικοί σχετίζουν την ονομασία με την αρχαία Λυγκιστίδα. Ο καθηγητής Μιχάλης Κουρκούτας λέει ότι προέρχεται από την σλαβική λέξη « Λανγκ», που σημαίνει λιβάδι. Ως κοινότητα με την ονομασία « Κοινότητα Λύγκας» αναγνωρίστηκε το 1919. Το 1927 άλλαξε σε Μυλοχώρι το ΜΥ με Ύψιλον, λόγω τον πολλών νερόμυλων που είχε. Διέθετε πάνω από δέκα νερόμυλους, από τους οποίους σήμερα δεν σώζεται δυστυχώς κανένας. Από το 1940 άρχισε να γράφεται Μηλοχώρι με Ήτα λόγω της παραγωγής μήλων. Το χωρίο αποτελούσε ανέκαθεν ξεχωριστή κοινότητα. Με τον Καποδίστρια η Κοινότητα Μηλοχωρίου καταργήθηκε και το χωριό εντάχθηκε στον Δήμο Μουρικίου, με έδρα το Εμπόριο. Το χωριό ανήκει ήδη στον Δήμο Εορδαίας.

Το Μηλοχώρι λόγο του ποταμιού που έχει λογικό ήταν να αναπτυχθούν οι Νερόμυλοι που χρησιμοποιούνταν κυρίως για την παραγωγή αλευριού. Εδώ είναι απαραίτητο να σημειωθεί ότι δεν λειτουργούσαν όλοι μαζί οι νερόμυλοι. Πιστεύουμε ότι υπήρχαν περί τους 16 νερόμυλους. Αριθμός αξιοθαύμαστος αν αναλογιστεί κανείς την χρονική περίοδο όπου κατασκευάστηκαν και χρησιμοποιούνταν. Ένας εξ’ αυτών άνηκε στον Τούμπα (παρατσούκλι), ένας άλλος άνηκε στον Δαλάκη.

Δίπλα στο νερόμυλο του Κυριαζή βρισκόταν ο νερόμυλος όπου λειτουργούσε ως «μονάδα παραγωγής ρεύματος». Μόνο αυτός ο νερόμυλος δεν λειτουργούσε ως αλευρόμυλος. Προοδευτική άνθρωποι, του Αγροτικού Συνεταιρισμού, αγόρασαν μία γεννήτρια. Τότε κάλεσαν έναν τολμηρό τεχνίτη ο οποίος τους υπέδειξε κάποιες αλλαγές. Πράγματι οι υποδείξεις του βγήκαν σωστές διότι με αυτές τις αλλαγές και τροποποιήσεις που πρότεινε, κατάφερε να δώσει ηλεκτρικό ρεύμα στο χωρίο. Οι υποδείξεις του τεχνικού ήταν αρχικά η ανύψωση του μύλου περισσότερο από το συνηθισμένο και την μεγέθυνση των βαρελιών όπου έπαιρναν το νερό και χάρη σε αυτά γυρνούσε ο μύλος.

Το βράδυ έμενε στο μύλο ένας κάτοικος για να αλλάζει την φορά της πίεσης και την χρήση του είτε ως νερόμυλος είτε ως μονάδα παραγωγής ρεύματος. Η ηλεκτροπαραγωγή γινόταν μόνο κατά την διάρκεια της νυκτός εφόσον δεν χρειαζόταν το ρεύμα το πρωί αφού δεν υπήρχαν ηλεκτρικές συσκευές. Η χρέωση γινόταν ανά ηλεκτρικό λαμπτήρα. Συνήθως το κάθε σπίτι διέθετε έναν μόνο ηλεκτρικό λαμπτήρα, για το καθημερινό δωμάτιο, όπου οι οικογένεια περνούσε τις περισσότερες ώρες του εικοσιτετραώρου. Το πρωί που δεν χρειαζόταν πια το φως ο κάτοικος όπου έμενε όλο το βράδυ στον μύλο έκανε σήμα για να σβήσουν τα φώτα όσοι ήταν στα σπίτια για να γίνει και πάλι η αλλαγή σε νερόμυλο.