Κουκλέσι Ιωαννίνων

Το Κουκλέσι είναι χωριό της Ηπείρου στο νομό Ιωαννίνων. Βρίσκεται νότια της πόλης των

Ιωαννίνων και στα όρια των νομών Ιωαννίνων και Πρέβεζας. Το χωριό αποτελείται από τον παλιό οικισμό Κουκλέσι και το νεότερο Κάτω Κουκλέσι ή Ποταμιά(ή Κιλί, κατά τους γεροντότερους). Η κοινότητα με την ονομασία Κουκλέσι έχει την έδρα της σήμερα στο μεγαλύτερο και νεότερο οικισμό, Κάτω Κουκλέσι. Σύμφωνα με την τελευταία απογραφή του 2011 αριθμεί συνολικά 242 μόνιμους κατοίκους.

Το παλιό Κουκλέσι είναι χτισμένο σε βατή οροσειρά, σαν μικρό οροπέδιο, τη λεγόμενη "Κουκλεσίτικο Βουνό και Μορίζι", ανατολικά και χαμηλότερα της νότιας κορυφογραμμής του Ολύτσικα(Τόμαρου). Τα σπίτια και οι μαχαλάδες, σκόρπια χτισμένα, σε μικρά ισιώματα, ριζοτόπια, προσήλια, ομαλές κατωφέρειες, σε σταγονοτόπια, σχεδόν κυκλώνουν τον Άγιο Νικόλαο(παλιά μοναστήρι) καθώς και το γούπατο, με τα πηγάδια και το ξερολάγκαδο. Μαχαλάς υπήρχε όπου το σημερινό μεσοχώρι και στο δυτικομεσημβρινό γέρμα του.

Στο Μεσοπόλεμο και κυρίως αμέσως μετά το Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο, το άλλοτε σκόρπιο παλιό Κουκλέσι συγκεντρώθηκε στο σύρραχο και στα γέρματά του δυτικά και ανατολικά, ενώ σπίτια μοναχικά κατέβηκαν ως το ξωκλήσι του Άι-Μηνά.

Οι μικροοικισμοί(μαχαλάδες) "Κιάφα", πάνω από τον Άι-Νικόλα, "Τόκα" βόρεια προς τη Μουσιωτίτσα και ο μακρινότερος "στο Βουνό"(στα στανοτόπια) όλοι απομεινάρια του παλιού σκόρπιου χωριού κατοικούνται ακόμη και σήμερα.

Ο Οικισμός Ποταμιά ή κάτω Κουκλέσι ή "Κιλί", στον οποίο έχει την έδρα της σήμερα η κοινότητα, είναι χτισμένος στη δεξιά(κατά τη ροή) όχθη του ποταμού Λούρου, στο ριζό ακριβώς του Κουκλεσίτικου Βουνού και δίπλα στη δημόσια οδό Ιωαννίνων-Άρτας. Τα περισσότερα σπίτια συγκεντρώνονται γύρω από το παλιό Χάνι και την εκκλήσία του Αγίου Σώζοντα. Ο οικισμός πρόσφατα απλώθηκε και στην απέναντι, την ανατολική πλευρά της δημόσιας οδού, στην ακροποταμιά. Επίσης, σπιίτια "σπάρθηκαν" στο ριζό της απότομης πλαγιάς ως τα Πλατανάκια, στη δεξιά(κατά τη ροή) όχθη του Λούρου και της πλαγιάς ως τα Πλατανάκια, στη δεξιά(κατά τη ροή) όχθη του Λούρου και της αυτής πλευράς της δημόσιας οδού. Από νότια, τα τελευταία σπίτια του χωριού βρίσκονται στα όρια των νομών Ιωαννίνων-Πρέβεζας (Σύνορα χωριών Κουκλεσίου και Βούλιστας Παναγίας-Κλεισούρας).

Η θέση του Κάτω Κουκλεσίου είναι κυριολεκτικά στο βάθος της κοιλάδας, της χαράδρας μεταξύ του Ολύτσικα(δυτικά) και του Ξηροβουνίου(ανατολικά). Νοτιοδυτικά του οικισμού και πάνω σχεδόν από την τεχνητή σήραγγα Κλεισούρας ορθώνονται μετέωροι πανύψηλοι βράχοι. Η χαράδρα αυτή είναι η ίδια του λεγόμενου αρχαίου Χάραδρου με ομώνυμη πόλη, που ήταν χτισμένη στο τέλος της στενωπού προς την σημερινή Φιλιππιάδα.