Μουρνιές Χανίων

Οι Μουρνιές είναι κωμόπολη του νομού Χανίων. Σύμφωνα με την απογραφή του 2011, οι Μουρνιές έχουν 7.553 κατοίκους. Η ονομασία της προέρχεται από τον πληθυντικό του δέντρου μουρνιά, που σημαίνει μουριά.

Βρίσκεται τέσσερα χιλιόμετρα νότια των Χανίων, στα σύνορα της πόλης. Πρόκειται για έναν πολύ ενδιαφέροντα ιστορικά οικισμό αφού εκεί βρίσκεται το οικογενειακό σπίτι του Ελευθερίου Βενιζέλου. Σήμερα οι Μουρνιές διοικητικά ανήκουν στον δήμο Χανίων, ενώ με το πρόγραμμα Καλλικράτης ήταν έδρα του δήμου Ελευθερίου Βενιζέλου.

Οι Μουρνιές αναφέρονται από τον Φραντσίσκο Μπαρότσι το 1577 ως Murnes. Στην απογραφή του 1583 (Καστροφύλακας Κ236) είχε 290 κατοίκους. Στην περιοχή υπήρχαν στις αρχές του 17ου αιώνα ωραίες επαύλεις και ένα γυναικείο μοναστήρι, μετόχι της μονής Χρυσοπηγής, αλλά πυρπολήθηκαν από τους Βενετούς καθώς σε αυτούς παραδόθηκαν επαναστατικά έγγραφα. Το 1833 συγκεντρώθηκαν στις Μουρνιές περίπου 7.000 άτομα για να διαμαρτυρηθούν για την φορολογία που επέβαλε ο Αιγύπτιος Μοχάμεντ Άλι αλλά η διαμαρτυρία κατεστάλη βιαίως και οδήγησε στο κρέμασμα 30 Χριστιανών προεστών και στην εξορία των Τούρκων που συμμετείχαν. Το 1864 γεννήθηκε στις Μουρνιές ο Ελευθέριος Βενιζέλος. Το 1920 η πόλη βρίσκεται στο δήμο Χανίων με 520 κατοίκους.

Νοτιοανατολικά των Μουρνιών βρίσκεται το Νοσοκομείο των Χανίων και μια παλιά τριώροφη έπαυλη, γνωστή ως κουκουναρά. Η έπαυλη ήταν ενετική αλλά κάηκε από τον Γεώργιο Δασκαλάκη στην επανάσταση του 1821 και κατασκευάστηκε ξανά από Χαμίτ βέη Κασιμιζάδες το 1836. Στην έπαυλη έχουν φιλοξενηθεί ο σουλτάνος Αμπντούλ Μετζίτ, η Μαντάμ Ορτάνς, η Βασίλισσα Όλγα και ο Κωνσταντίνος Α΄ της Ελλάδας.